W ubiegłym tygodniu Sejm przegłosował ustawę wprowadzającą system kaucyjny w Polsce. Już za niespełna półtora roku, czyli od stycznia 2025 r. – ma zostać wprowadzona kaucja w wysokości 50 groszy na jednorazowe butelki z plastiku do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.
Ile wyniesie kaucja za butelki i puszki?
W czwartek 13 lipca 2023 r. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. W styczniu 2025 r. ma zostać wprowadzona kaucja w wysokości 50 groszy na jednorazowe butelki z plastiku do 3 litrów, szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz metalowe puszki do 1 litra.
Aby odzyskać zapłaconą wcześniej kaucję, puste opakowania będzie trzeba oddać do sklepu. Obowiązkowo będą to musiały robić duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, natomiast sklepy o mniejszej powierzchni – dobrowolnie. Teraz ustawa trafi do Senatu.
Kaucja za butelki – czy to dobry pomysł?
Z jednej strony pobieranie kaucji za butelki to dobry pomysł, ponieważ zmusi dużą część społeczeństwa do segregacji i gromadzenia w domach butelek oraz puszek, a następnie do oddawania ich do skupu, co pozwoli odzyskać wcześniej zapłaconą kaucję.
Po drugie nałoży to ogromny nacisk na sieci handlowe, zmusi do przyjmowania i gospodarowania tymi opakowaniami, co spowoduje z pewnością kolejny pretekst do podniesienia cen niemal wszystkich produktów w butelkach plastikowych, szklanych i puszkach.
Po trzecie ustawa uderzy także w producentów, którzy będą zmuszeni do podniesienia cen swoich produktów.
Po czwarte – finalnie najbardziej odczują to konsumenci, a więc klient końcowy. Za produkty w butelkach oraz puszkach trzeba będzie zapłacić więcej, przynajmniej o wysokość kaucji, którą później odzyskamy lub nie – w zależności od tego czy konsument będzie trzymał opakowania, żeby je później oddać do skupu.
Plusem, przy dużej ilości minusów jest fakt, że konsument nie będzie musiał okazywać paragonu, aby odebrać wcześniej zapłaconą kaucję.
System kaucyjny w Polsce
Obecnie systemem kaucyjnym są objęte jedynie opakowania szklane, ale na zasadzie dobrowolności. System kaucyjny w tym przypadku to za dużo powiedziane, bo takiego systemu w zasadzie nie ma. Dla przykładu – producenci piwa w szklanych butelkach każą sobie doliczać kaucję, ale jej odzyskanie to czysta fikcja, ponieważ każdy sklep sprzedający piwa w szklanych butelkach stosuje praktykę „widzimisię”. Oznacza to, że szklane butelki w większości i tak finalnie trafiają na śmietniki – w najlepszym wypadku do kontenerów ze szkłem.
Eksperci alarmują, że stworzenie odpowiedniego systemu kaucyjnego w Polsce zajmie min. 2 lata. Wygląda więc na to, że Rząd szykuje nam kolejną, nieprzemyślaną ustawę, która może przynieść więcej szkody niż pożytku. Istnieje jeszcze nadzieja, że wprowadzone zostaną odpowiednie poprawki do tej ustawy, zanim wejdzie ona w życie.
Do tematu wrócimy.